Bir Fed Bir ECB Artıracak…/ Prof. Dr. Emre Alkin

Amerikalılar enflasyonla alakalı endişeleri gidermek için faiz artırma adımlarını hızlandırırken, Atlantik Okyanusunun diğer tarafı da benzer bir eğilime girdi.
Geçenlerde konuşan ECB Başkanı Lagarde “hem ekonomi hem de jeopolitik manzarada oldukça radikal değişiklikler var” sözüyle niyetini belli etmiş oldu diyebilirim.
Bu açıklamanın sebebi, bir yıl kadar önce başlayan “faiz artışı için henüz erken” söyleminin artık tamamen gündemden kaldırmak içindi sanıyorum. Lagarde, Haziran toplantısında para politikasını “normalleştirmede” daha fazla adım atmaya karar verdiklerini açıklayınca biraz düşündüm. Bu kelime iki anlama geliyor olabilirdi:
– Şu ana kadar yaptığımız uygulamalar normal değil, anormal zamanlar içindi, şimdi temele geri dönüyoruz
– Şu an uygulanan politika içinde bulunduğumuz şartlar için uygun değil, ne gerekiyorsa onu yapacağız.
Merkez Bankası Başkanlarının radikal değişiklikler için böyle yumuşak kelimeler kullanması hep dikkatimi çekmiştir. Ancak hastayı tedavi ederken psikolojisini de dikkate almak gerekiyor. Lagarde imalat sanayinde sıkıntıların maliyet tarafında devam ettiğini söylerken, hizmetlerin büyümeyi desteklediğini ifade etmiş. Tabii Avrupa’yı sadece hizmetlerle kalkındırmak mümkün değil. Zaten yüksek enerji maliyetleri, ticaretteki bozulma, artan belirsizlik ve yüksek enflasyon sebebiyle büyüme beklentileri iyice mütevazı hale gelmiş durumda. Euro Bölgesi’nde bu yıl % 2,8 büyüme, 2023 ve 2024’te % 2,1 büyüme öngördüklerini söylemiş.
Şunu da hatırlatmam gerekiyor: Euro Bölgesi’nde Mayıs ayında enflasyon % 8,1’e olurken, en büyük katkıyı bir yılda % 39,2 artan enerji fiyatları vermiş durumda.
“Enflasyon Yapışkan Hale Gelebilir…”
Elbette ücret artışları sosyal bir mecburiyet olarak devam ediyor. Lagarde sanıyorum işin sosyal tarafını bir kenara bırakıp, ücret artışlarının uzun vadeli enflasyon beklentilerine olumsuz yansıdığını da belirtmiş.
ECB başkanı enflasyonun % 6,8 olarak bu yılı tamamlayacağını, 2023’te % 3,5’e ve 2024’te % 2,1’e inmesini bekliyor. Bu arada varlık alım programı ve faizler konusunda Temmuz ayında ciddi kararlar alacaklarını ve 25 baz puan artış yapılacağını söylemiş. Hatta “eğer yetmezse eylül ayında daha büyük bir faiz artışı yaparız” demeyi ihmal etmemiş.
Anlaşılıyor ki, önce temmuzda bir faiz artışı gelecek sonra eylülde bir tane daha yapılacak. Ancak temmuz-eylül sürecindeki takipte enflasyon endişeleri azalmazsa bu sefer daha yüksek faiz artışları ile yola devam edilecek.
Bu açıklamaların neticesinde parite kendini 1.05 üzerine attı. Ancak Fed’den gelecek adımlarla paritenin dengeleneceğini düşünüyorum. Atlantik’in iki tarafından gelecek faiz hamleleriyle paritenin dar alanda dalgalanarak yola devam edeceğini söyleyebilirim.