KTO Karatay Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi İslam İktisadı ve Finans Bölümü “International Karatay Islamic Economics and Finance Talks-Uluslararası Karatay İslam İktisadı ve Finansı Söyleyişleri” serilerinin ilki gerçekleştirildi. Merkez Bankası tarafından kurulan Malezya’nın en önde gelen Küresel İslami Finans Üniversitesi olan INCEIF Üniversitesi akademisyenlerinden Prof. Dr. Turalay Kenç’in konuk olduğu programın moderatörlüğünü KTO Karatay Üniversitesi İslam İktisadı ve Finans Bölümü akademisyenlerinden Dr. Hüseyin Ergun yaptı.
“Dijital Finansın Vaatleri ve Zorlukları” başlıklı konuşmasında Prof. Dr. Kenç, finansal teknolojilerin kolaylık, düşük maliyet ve hız gibi avantajlarından bahsetti. Bu konuda da başta Çin olmak üzere Malezya, Güney Kore gibi Uzak Doğu ülkelerinin dijitalleşme konusunda öncü pozisyonda olduklarının da altını çizdi. Prof. Dr. Kenç dijitalleşmenin getirdiği yararlardan bahsederken, gelecekte olması muhtemel iş gücünün teknoloji ile ikamesi ile ortaya çıkabilecek işsizlik sorununa da dikkat çekti.
Prof. Dr. Kenç şöyle devam etti; “Yapay zekanın (AI) büyük veriyi (Big Data) kullanarak bizim adımıza karar vermesinin de paradigmanın değişimine sebep olduğuna değinerek; “Teknolojideki gelişmeler, maliyeti düşürmenin yanı sıra insanların daha doğru ve isabetli finansal kararlar almasını sağlıyor. Yalnız burada dikkat etmemiz gereken büyük sorun şu ki; eğer bizler her finansal karar almamızda yapay zekadan yararlanmaya devam edersek bu gelecekte yapay zekanın kullanabileceği büyük veri kaynağından -ki büyük veri sosyal medya ve internetteki diğer girdilerden elde edilir- mahrum olma riski ile karşı karşıya kalabiliriz.”
Prof. Dr. Kenç, dijital ve kripto paraların avantajından bahsederek şunları vurguladı; “Kripto paraların bizlere sunacağı en büyük avantaj; bankalar gibi aracıları saf dışı bırakarak peer to peer (P2P) denilen eşler arası ödeme sistemidir. Bu yöntemi kullanarak yapılan para transferleri daha kolay, daha hızlı ve daha az maliyetli olacaktır. Lakin sunduğu avantajların aksine kripto paralar günümüzde henüz geleneksel para transferlerinin çok gerisinde yer almaktadır. Geleneksel para transferi yöntemi olan Visa altyapısı kullanılarak saniyede 65.000 işlem yapılmakta iken, bitcoin ile saniyede yapılan işlem sayısı 7 ile 10’u geçmemektedir.”
Stabil kripto para olarak da adlandırılan Stablecoin isimli farklı kripto paralar olduğunu ve bu kripto paraların diğerlerinden temel farkının, fiyatının başka bir varlığa bağlı olduğunun, dolayısıyla fiyat istikrarının sağlandığının altını çizen Kenç, şöyle devam etti; “Eldeki gelişmeleri göz önünde bulundurarak, gelecekte kripto para birimleri arasında bir rekabetin olacağı öngörülmektedir. Bu rekabet, stablecoin ve Merkez Bankası Dijital Para (CBDC) arasında gerçekleşecektir. CBDC’nin iki türü vardır: Birincisi, vatandaşların günlük işlemlerinde kullandığı perakende CBDC’dir. İkincisi ise, para piyasasında, bankacılık sisteminde ve dış ödemelerde kullanılan toptan CBDC’dir. Gelecekteki rekabetin muhtemelen perakende CBDC ile stablecoin arasında olacağı tahmin edilmektedir.”
Kenç, ülkelerin CBDC kullanımına karşı olan tutumlarının farklı olabileceğini vurgulayarak sözlerini şöyle tamamladı; “CBDC kullanımına yönelik ülkelerin tutumları farklılık gösterebilir. Örneğin Singapur para otoritesi perakende CBDC’lerin kullanımına sıcak bakmamaktadır. Fakat Bahamalar ve Nijerya gibi ülkeler bu tür paraların tedavülünün pilot çalışmasını başlatmıştır. Bu uygulama kendisi ile birlikte bazı sorunları da getirmiştir. Bahamalar’daki uygulamanın gösterdiği durum şudur; eğer perakende CBDC’lerin kullanımına izin verilecek olursa, bu bankacılık sisteminin sonu olabilecektir. Dolayısıyla burada denge kurulmalıdır.”
Programın tamamına aşağıda yer alan linkten ulaşabilirsiniz:
https://www.youtube.com/watch?v=QhVv36jWqrw&t=1285s
