Kitaplar, çocuğun gelişimini destekliyor
Çocuğun gelişim sürecinde kitapların önemli katkısı olduğunu belirten uzmanlar, çocuğun yaş dönemine uygun kitap seçilmesi gerektiğini vurguluyor.
Uzmanlar, Zengin uyaranların ve elverişli şartların çocuğun potansiyelini ortaya çıkarmasında ve tüm gelişim alanlarının desteklenmesinde önemli olduğunu hatırlatıyor. Uzmanlar, çocukla kitap arasındaki bağın 1 yaş civarında kurulmasını öneriyor. Hikâye ve masalların tedavi edici, iyileştirici, terapötik bir yönü olduğunu da belirtiyorlar. Uzmanlar, “Beyin için hikâyeler/masallar, yaşamsal tehditlere karşı savunma tepkileri hazırlar; bilişsel esneklik kazandırır” diyor.
Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Bölümü Öğretim Görevlisi Elif Konar Özkan şunları belirtiyor:
“Çocuğun gelişim dönemine uygun kitap seçiminin önemi büyük. Kitap, çocuğun gelişimini destekliyor.
Çocuk yayınlarının temel amacı, dil zevki, kitap sevgisi ve okuma alışkanlığı kazandırmaktır. Bunların da nitelikli çocuk kitaplarıyla kazanılacağı aşikâr. Çocuklar, dünyayı keşfetmeye hayret ederek başlarlar. Dolayısıyla bir yandan gözlem ve deneme yanılma yoluyla dünyaya dair keşifleri devam ederken kitaplar da çocukların bu keşif egzersizlerine yardımcı olur. Böylece deneyimleri genişler, dile karşı hassasiyeti gelişir. Kelime bilgisi artar, dağarcığı zenginleşir, bakış açısı ve ufku enginleşir. Tüm gelişim alanlarıyla birlikte estetik,
sanatsal gelişimi de desteklenir, pekişir. Bu bağlamda çocuk kitaplarının nitelikli ve özenle hazırlanmış, yaş ve gelişim özelliklerine, ilgi ve ihtiyaca uygun seçilmiş olması gerekmekte.”
Kitap seçiminde nelere dikkat edilmelidir?
Erken çocukluk döneminde ilk akla gelenlerin, oyuncak kitaplar ve resimli kitaplar olduğunu kaydeden Özkan, çocuğa gelişim dönemine uygun kitap seçerken dikkat edilmesi gereken noktalar için şunları söyledi:
“Banyo kitapları veya oyuncak kitaplar olarak adlandırılan kitaplar, çocukların ilk tanıştığı kitaplar arasındadır. Bu kitapların çocuğun sağlığına zararı olmayan maddelerden yapılmış olmasına dikkat edilmelidir. Zira hepimizin deneyimlediği gibi çocuklar kitapların tadına bakmayı da çok severler.
Daha sonra mukavva kitaplar ile tanışırlar. Bu tür ürünler hem ince motor becerileri hem de çocuğun oyun ve oyuncak ilişkisiyle birlikte kitaba aşinalık kazanması açısından önemlidir. Bir sonraki aşamada ise ABC kitapları adı verilen resimli kitaplar devreye girer. Resimlerin çocuğa gösterilerek hikâyenin anlatıldığı bu tür kitaplar ise yetişkinle çocuğun iletişim kurmasını sağlar.
Kavram ve dil gelişimi özelinde bilişsel gelişimini destekleyerek çocuğun dünyayı tanımasını sağlar.”
Kitapla tanışmak için bir alt sınır yok
Çocuğun kitapla tanışması için belli bir yaş sınırı olmadığını belirten Öğretim Görevlisi Elif Konar Özkan şunları ifade ediyor:
“Uzun zamandır çocuk gelişimi, eğitimi ve ruh sağlığı uzmanları ilk yılların ne kadar önemli olduğu konusunda hemfikir.
Zengin uyaranların ve elverişli şartların çocuğun potansiyelini ortaya çıkarmasında ve tüm gelişim alanlarının desteklenmesinde önemli olduğu sürekli vurgulanır.
Çocuğun çevresiyle olumlu etkileşimi, öğrenim ve öğretim faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve hızlandırmaktadır.
Ayrıca çocukların doğuştan meraklı ve öğrenmeye hazır olduklarını ama öğretilmekten hoşlanmadıklarını, en iyi öğretim ve öğrenim yolunun rol model/örnek olma olduğunu da bilmekteyiz. Dolayısıyla kitaplarla tanışmak için bir alt yaş sınırı yoktur demek yanlış olmayacaktır. Kitap okumaya daha erken başlanamadıysa hiç değilse bir yaş civarı bu bağı kurulmalıdır.”
