Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ev sahipliğinde düzenlenen Türkiye-Kosova İş ve Yatırım Semineri, iki ülke iş dünyası temsilcilerinin katılımıyla İstanbul’da gerçekleşti.
Kosova Cumhuriyeti Birinci Başbakan Yardımcısı Besnik Bislimi, Kosova Cumhuriyeti Üçüncü Başbakan Yardımcısı Emilija Redžepı, Kosova Cumhuriyeti Sanayi, Girişimcilik ve Ticaret Bakanı Rozeta Hajdarı, Kosova Cumhuriyeti Bölgesel Kalkınma Bakanı Fikrim Damka, Kosova-Türkiye Ticaret Odası Başkanı Abdurrahman Balkız ve DEİK/Türkiye-Kosova İş Konseyi Başkanı Merve Özer Yılmaz ile yaklaşık 70 iş insanının bir araya geldiği Türkiye – Kosova İş ve Yatırım Semineri’nde, iki ülke arasındaki karşılıklı ticaret ve yatırım fırsatları ele alındı.
“Kosova, uluslararası iş dünyası için büyük fırsatlar sunuyor”
Seminer’in açılışında konuşan Kosova Cumhuriyeti Birinci Başbakan Yardımcısı Besnik Bislimi, Kosova ile Türkiye arasında var olan ekonomik ilişkilerden memnuniyet duyduğunu ifade etti. Türkiye’de büyük bir Arnavut kökenli diasporanın bulunduğuna dikkat çeken Bislimi, bu durumun ikili ilişkilerin geliştirilmesine katkı sağladığını belirterek şunları söyledi: “Türk iş insanlarının Kosova’daki başarılı yatırımlarından büyük memnuniyet duyuyoruz. Kosova, ülke olarak küçük olmasına rağmen uluslararası iş dünyası için büyük fırsatlar sunuyor.”
“İkili ticarette dengeyi yakalamak için birlikte yeni adımlar atmalıyız”
Kosova Sanayi, Girişimcilik ve Ticaret Bakanı Rozeta Hajdari ise, Kosova ve Türkiye arasındaki iyi ekonomik ilişkilerin memnuniyet verici olduğunu söyledi. İki ülke arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması’nın (STA) 2013 yılında imzalanıp 2019 yılında yürürlüğe girdiğini hatırlatan Hajdari şunları ifade etti: “İkili ticari ilişkilerimize baktığımızda bir dengesizlik var. Türkiye’nin Kosova’ya ihracatı 400 milyon avro civarında iken, ithalatı ise 7 milyon avro civarında. İkili ticarette dengenin sağlanması adına atmamız gereken yeni adımlar var. Kosova’nın da üretim ve ihracat kapasitesini desteklemek için çalışmamız gerekiyor.”
Kosova-Türkiye Ticaret Odası Başkanı Abdurrahman Balkız ise ekonomik kalkınmayı ve Kosova hükümetinin programında öngörülen reform hareketlerini takdir ettiklerini belirterek şunları belirtti: “Bu süreçte hükümet ve ilgili kurumlarla giderek artan iş birliğini memnuniyetle karşılıyoruz. Biz de Kosova-Türkiye Ticaret Odası olarak ekonomik kalkınmayı destekleyecek ve yatırımları harekete geçirecek mekanizmalara katkıda bulunmak istiyoruz. Yatırım ortamı için bölge ülkeleriyle karşılıklı teşvik politikalarını değerlendirmeyi ve Kosova için uygun bir model geliştirmeyi öneriyoruz. Böylece Kosova SWOT analizini yapmış olacak, yerli ve yabancı yatırımcılar ise yatırım ortamını daha iyi değerlendirme fırsatına sahip olacaklar. Potansiyel yabancı yatırımcılar için belirleyici olacağını düşündüğümüz Kosova’daki küresel enerji krizinin etkilerini azaltmak için acil önlemler alınması gerekiyor. Ayrıca hükümetin Kosova’ya bölge ülkelerinde olduğu gibi benzer destek sağlamak için adımlar atması gerektiğini düşünüyoruz. Bu adımlarla birlikte Kosova’nın daha fazla yatırım çekeceğine inanıyoruz. Ülkeye yatırım yapmak özellikle Kosova diasporası için cazip olacak.”
“Türk iş dünyası Kosova’daki yatırımlarını artırıyor”
DEİK/Türkiye-Kosova İş Konseyi Başkanı Merve Özer Yılmaz ise yaptığı konuşmada, 2005 yılından beri Kosova’da iş yapan bir iş insanı ve Kosova’nın ilk Türk sanayi yatırımcısı olarak, bölgedeki özel sektörün güçlendirilmesiyle ekonomik ilişkilerin iyileştirilebileceğine inandığını belirterek şöyle devam etti: “Kosova, hem ortak tarihimiz hem de kültürümüz ve ekonomik ilişkilerimiz açısından bizim için özel bir öneme sahip. Ancak ikili ekonomik ve ticari ilişkilerimizin, mevcut potansiyelimizi nhala altında seyrediyor. Öte yandan özellikle son 5 yılı ele aldığımızda ikili ticaret hacminin hızla yükselmesinden dolayı büyük mutluluk duyuyoruz. 2020 yılında Türkiye’nin Kosova’ya ihracatı yüzde 4,8 artarak 364,2 milyon dolara yükselirken, Kosova’dan yapılan ithalat yüzde 55 artarak 13,6 milyon dolara çıktı ve ülkemiz 350.6 milyon dolar dış ticaret fazlası verdi. Ayrıca, 2021 yılının ilk 10 ayında Türkiye’nin ihracat ve ithalatı yıllık yüzde 54 artarak sırasıyla 444,1 milyon dolar ve 16,4 milyon dolara ulaşırken, dış ticaret fazlası yıl tamamlanmadan 427,7 milyon dolara yükseldi. Böylece, Türkiye’nin Kosova’nın toplam ithalatındaki payı yüzde 12,4 oldu. Bu oranla Türkiye, Kosova’nın ithalatında Almanya’dan sonra ikinci sırada yer alıyor ve bundan gurur duyuyoruz.”
“Daha fazla ticaret ve yatırım için STA kapsamında güncellemeler bekliyoruz”
Türkiye ile Kosova arasındaki ticaret hacminin artmasının yanı sıra, her yıl daha fazla Türk yatırımcının yatırım yaptığını ve Kosova’ya yatırım yapmak istediğini görmekten büyük mutluluk duyduklarını ifade eden Özer Yılmaz şöyle konuştu: “Kosova’daki Türk yatırımları arasında tarım-gıda, enerji, finans, sağlık, altyapı ve inşaat ve imalat sektörleri başlıca alanlar. Türkiye ile Kosova arasındaki ticareti kolaylaştırmak ve artırmak için şimdiye kadar “Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması”, “Sağlık Alanında İşbirliği Anlaşması” ve “Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması” imzalandı ve uygulandı. Son olarak Eylül 2019’da “Serbest Ticaret Anlaşması” yürürlüğe girdi. İş Konseyi olarak geçen yıl STA ve ikili ticaretimize etkileri hakkında bir rapor oluşturduk ve yayımladık. Ayrıca Haziran 2020’deki dijital seminerimiz aracılığıyla iş fırsatlarını ayrıntılı olarak tartıştık. Günümüz iş ve ekonomik ortamına ilişkin olarak STA kapsamında da gerekli bazı güncellemeleri görmeyi bekliyoruz. Tüm bu anlaşmalar ve iş insanlarımızın coşkusu ile, iki ülke arasındaki iş ve yatırım ilişkileri hak ettiği noktaya ulaşacaktır. Biz de DEİK/Türkiye-Kosova İş Konseyi olarak, bu ilişkileri Kosova ve Türkiye halkları lehine ilerletmeye hazırız.”
Seminerin açılış konuşmalarının ardından, iki ülke iş dünyasının katılımıyla “Kosova’da İş ve Yatırım Fırsatları ve Finansal Ortam” konulu panel oturumu gerçekleştirildi. Etkinlik, iki ülke iş insanları arasındaki networking oturumu ile sonlandı.
