Zoom yorgunu olabilir misiniz?

Bu semptomlar Zoom yorgunluğuna işaret ediyor!
Koronavirüs pandemisi ile birlikte hayatımıza giren dijital platformlar, eğitimden iş dünyasına kadar pek çok alanda kullanılıyor.
Uzmanlar, kullanım kolaylığı sunan programların “ekstra zihinsel çaba” gerektirmesi nedeniyle zihinsel ve bilişsel yorgunluğa neden olduğuna dikkat çekiyor.
Bu yorgunlukla başa çıkmak için bireylerin mutlaka kendilerine vakit ayırmaları ve gerçek etkileşime girmeleri tavsiye ediliyor.
Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Medya ve Gazetecilik Dr. Öğretim Üyesi Aylin Tutgun Ünal, sosyal ağlarda yeni trend toplantılar ve uygulamaların neden olduğu yorgunluklara dikkat çekti. Ünal, bu yorgunluklarla başa çıkmak için tavsiyelerde bulundu.
Negatif ve pozitif etkileri var
Covid-19 pandemisi ortaya çıktığından beri dijital platformların gerek seyahat engelleri yüzünden gerekse de eğitim sebepleri için daha fazla kullanılır olduğunu belirten Ünal şunları söyledi: “Zoom gibi uygulamalar video arama ve sohbet platformu olarak kullanıcılarına evlerinin konforundan çıkmadan sohbet etme imkânı sunuyor. Öte yandan dijital platformları kullanmanın pozitif ve negatif etkileri bulunuyor. Tek bir bağlantıyla uygulamaya rahat erişim sağlayan bu programlar, oldukça basit bir uygulama ancak diğer taraftan bakıldığında insan iletişimine negatif yönde etki ediyor. Çünkü bazen yüzler gizlenmiş oluyor ve sadece sesleri duyabiliyoruz. Zoom yorgunluğunun oluşumunda uzun süre aynı ortamda oturmak ve uzun süreli hareketsiz kalma kaynaklı fiziksel yorgunluk başlıca nedenler olarak görülebiliyor. Fiziksel yorgunluk boyun ve omuz sertliği, göz yorgunluğu, bacak ve baş ağrıları şeklinde kendini gösteriyor. Öte yandan canlı etkinliklerin sayısı ve süresine paralel olarak dinlemek, izlemek, not almak bunları zihinsel olarak işlemenin getirdiği bilişsel yük kaynaklı zihinsel yorgunluk da göz ardı edilmemelidir. Bu yorgunluk biçimi öğretmen ve öğrencilerin başa çıkmak durumunda oldukları yeni bir gerçeklik olarak kendini göstermeye başladı. Ayrıca nöro-anatomik açıdan da dikkat dağıtıcı bir sistem olduğunu söyleyebiliriz
çünkü dopaminerjik sistemimizi etkiliyor. Görüntülü etkileşimlerde yüz ifadeleri, sesin tonu ve perdesi ve vücut dili gibi sözlü olmayan ipuçlarını ve bunların beraberindeki duyguları doğal etkileşimde olduğu gibi ekrandan almak mümkün görünmüyor.
Bu nedenle konuşulanları sözel olamayan ipuçları olmadan işlemek için daha çok çaba harcamak, bunlara daha fazla dikkat etmek çok fazla enerji gerektiriyor.
Yüz ifadeleri ve jestler net olarak görülemediğinde, konuşulan kelimelere daha güçlü bir bağımlılık ve dikkat yorucu oluyor.
Bunun yanı sıra internet bağlantısı ne kadar iyi olursa olsun görüntü ve sesin 1-2 saniye gecikmeli gelmesi de izlenenlerin işlenmesi için gerekli bilişsel çabayı artırıyor. Ayrıca bu gecikmeler yanlış ya da eksik empati kurmaya neden olabilmektedir. Bütün bunların ekstra zihinsel çaba anlamına geldiğini söyleyebiliriz.
Bu çaba ekran yorgunluğunun önemli ölçüde zihinsel yorgunlukla ilgili olduğunu gösteriyor. Söz konusu çevrimiçi toplantı yorgunluğu sadece Zoom ile sınırlı değil, birçok başka uygulamayı-Google Hangouts, Skype, FaceTime ve benzeri uygulamaları da kapsıyor.
Zoom yorgunluğunun tanımı ise yorgunluk, kaygı ve tükenmişlik gibi duyguların bir sanal platformun iletişim için aşırı kullanımından sonra ortaya çıkması olarak açıklanabilir. Kişileri sohbete aşırı odaklanmaya zorlayan bir deneyim olduğu için son zamanlarda aşırı merak edilen bir konu haline gelen zoom yorgunluğu,
gündemi kaçırmamak için kameraya bakma davranışında bir süre sonra zorlanmalar yaratıyor. Nasıl ki günlük yaşamda sürekli birinin yüzüne bakılması hem kişiyi hem de karşısındakini rahatsız etmekte ve yorgunluk vermekteyse zoom için de durum böyledir.”
Dr. Öğretim Üyesi Aylin Tutgun Ünal, Zoom yorgunluğu karşısında yapılabilecekleri şöyle sıraladı:
• Zoom’dan çıkman gerektiğinde bağlantıyı kes.
• Sanal buluşmalar arasında kendine zaman ayır. O sırada yapmak istediğin şeyleri yap. Arkadaşınla buluş, dışarı çık ve hava al. Gerçek bir etkileşime gir veya kendinle vakit geçir.
• Farkındalığı deneyimle. Yoga ya da meditasyon yap.
• Kendine karşı ve çevrene karşı şefkatli ol. Zor bir dönemden geçtiğimizin ancak bunun sona ereceğinin bilincinde ol.
• Günlük rutinler belirle ve bunlara sadık kal.
• Öncelikle her zaman görüntülü görüşme yapmamız gerekmiyor. Görüntülü görüşmeye ihtiyaç duyulup duyulmadığı ya da katılımcıların kameralarını açmalarının gerekip gerekmediği noktasında iyi analizler yapılabilir. Eğer analiz size görüntü paylaşımının gerekmediğini söylüyor ise telefondan görüşmeyi teklif edebilirsiniz.
• Toplantıdan önce toplantıyla ilgili notların paylaşılmış olması görüntülü görüşme gerçekleşeceği zaman toplantıya dair hazırlığın tamamlanmış olmasına yani odaklanmış bir şekilde başlamasını sağlayabilir.
• Telefonunuzu sessize almak, mail bildirimlerinizi kapatmak gibi önlemler görüşme esnasında odaklanmanızı sağlayabilir.
Yeni dijital savaş: Zoom Bombalaması
Zoom yorgunluğu dışında akademideki öğrencileri zorlayan bir başka konunun da ‘Zoom Bombalaması’ olduğuna dikkat çeken Ünal şunları belirtti:
“Zoom bombalaması video görüşme sırasında uygunsuz, pornografik ve ırkçı fotoğrafların görüşmeyi bölmesi olarak tanımlanabilir.
Amerikan federal soruşturma bürosu bu konuda okulları, kurumları ve toplumu uyardı fakat henüz kalıcı bir çözüm bulunamadı.
Zoom bombalaması ciddi bir siber güvenlik sorunudur ve aynı zamanda psikolojik sonuçlar doğurabilir.
Konsantrasyon kaybı, ruh hali bozulması ve benzeri sorunlar doğurabilir.”